Sirküler
No: 202
Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
28 Temmuz 2020
AK Parti TBMM Grup Başkanlığı tarafından 14 Temmuz 2020 tarihli 119 sayı ile TBMM’ye sunulan (Tali Komisyon: Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler; Esas Komisyon: Plan ve Bütçe) İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, 23 Temmuz 2020 tarihli 7252 sayılı Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun adı altında yasalaşarak, 28/07/2020 tarihli 31199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yapılan yeni düzenlemeler 5 başlık altında şunlardır:
1) Koronavirüs nedeniyle normal çalışma süresine dönen işyerlerine prim teşviği getirildi
Salgın kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak 01.07.2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden veya nakdi ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları işyerinde kısa çalışmanın sona ermesi ve haftalık çalışma sürelerine dönülmesi halinde 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren 3 ay süreyle (Cumhurbaşkanı bu süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 6 aya kadar uzatmaya yetkili olacaktır) prime esas kazancın alt sınırı üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik primlerinin sigortalı ve işveren paylarının tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır. Böylelikle işgücü piyasasında normalşeme sürecinin hızlandırılması öngörülmektedir. İşverenlerin her ay ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle prim desteği sağlanacaktır. Her bir ay için destek süresi kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteği alınan aylık ortalama gün sayısı kadar olacaktır.
Bu destek, 5335 sayılı Kanunun 30.maddesi kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerleri, 2886/4734 sayılı Kanunlara göre alınan işler, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, ev hizmetlerinde çalışanlar, yurtdışında çalışan sigortalılar için uygulanmayacaktır.
Kısa çalışmadan ve nakdi ücret desteğinden yersiz yararlananların tespiti ile uygunluk tespitinin olumsuz çıkması halinde destek sağlanmaz, yararlanılmışsa gecikme cezası ve zammı ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu destekten yararlanan işverenler yararlanılan aydaki aynı sigortalı için sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanamayacaktır.
Destek sağlanan sigortalı hissesi işverenden talep edilemeyecektir.
Destek kapsamında sağlan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
Bu teşvik 01.08.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.
2) Bazı sektörlerde kısa çalışma uygulaması uzatılacak
Bazı sektörlerde normalleşme sürecinin daha hızlı hayata geçeceği göz önünde bulundurularak kısa çalışma uygulaması uzatılacak, sektörel bazlı uzatılacak, yetki Cumhurbaşkanı’nda olacak.
3) Soma’da bulunan maden ocaklarında çalışan işçilerin kıdem tazminatı Devlet garantisi altına alındı
13 Mayıs 2014 tarihinden Manisa İli Soma İlçesinde meydana gelen maden ocağı kazası sonrasında; Işıklar, Atabacası ve Geventepe ocaklarında çalışan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde hizmet akdi sona erdirilen işçilerden kıdem tazminatı alamayanların tazminatları maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içinde müracaat edilmesi halinde Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu tarafından 6 ay içinde ödenecektir. Böylelikle işçilerin mağduriyetleri giderilmiş olacaktır.
Yapılan ödeme nedeniyle Kurum, rödovans sözleşmesinin tarafı olan ilgili şirketler ile bu şirketlerden tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan tutar için kıdem tazminatına hak kazanılacak şekilde iş sözleşmelerinin sona erdiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar görev yapmış yönetim kurulu üyelerine rücu eder.
4) İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme süresinin uzatıldı
Koronavirüs salgını nedeniyle iş güvenliği eğitimlerinin aksaması ve sınavların gerçekleştirilememesinden kaynaklı uzman ve hekim açıklarını önlemek adına 50’den az çalışano olan az tehlikeli işyerleri ve kamu kurum ve kuruluşlarında iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesine ilişkin hükmün yürürlüğü 01 Temmuz 2020’den 31 Aralık 2023 tarihinine ötelendi.
5) Ücretsiz izne çıkarma ve işten çıkarılma süresinin uzatıldı
17 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 ay süreyle işten çıkarılma yasağı 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla 17 Ağustos 2020 tarihine uzatılmış idi. Bu düzenleme ile gerek işten çıkarılma gerekse ücretsiz izne çıkarmada geçerli olan 3 aylık süre her defasında 3’er aylık sürelerle 30 Haziran 2021 tarihine kadar Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilecektir.
Ayrıca, işten çıkarılma yasağı istisna olarak sadece 4857 sayılı Kanunun 25/II nedeniyle yapılabiliyorken yeni düzenleme ile buna ilave olarak belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri eklenmiştir.