Mustafa Çelik
Vergi Danışmanı
06 Haziran 2022
Sirküler No: 328
93 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 67 nci maddesinin birinci fıkrasında, serbest meslek kazancının bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğu belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 68 inci maddesinde de serbest meslek kazancının tespitinde indirilecek giderler bentler halinde sayılmış ve maddenin (8) numaralı bendinde, serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatların serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan gider olarak indirim konusu yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesinde, ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk lirasına kadar olan kısmı, maddede sayılan şartlarla gelir vergisinden müstesna tutulmuştur.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde, “31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi kapsamında genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış olanlardan, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında 1/6/2018 tarihinden itibaren ilk defa sigortalı sayılan gerçek kişilerin primleri, 1 yıl süreyle 82 nci madde uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınır üzerinden Hazinece karşılanır. Adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortak bu fıkra hükmünden yararlandırılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlere göre, serbest meslek kazancından hasılatın elde edilmesi ve giderler açısından “tahsil esası” geçerli olduğundan, mesleki kazançla ilgili bir giderin hasılattan indirim konusu yapılabilmesi için ödenmiş olması şarttır. Yine, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi uyarınca genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan mükellefler, 5510 sayılı Kanunun 81/k maddesi hükmü uyarınca, sigorta prim teşvikinden de faydalanabilmektedirler.
Bu bağlamda, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi uyarınca genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanılması nedeniyle, 5510 sayılı Kanunun 81/k maddesi hükmü gereği sağlanan teşvik kapsamında ilgili dönemlerde Hazinece karşılanan prim tutarlarının, serbest meslek kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.
(GİB 27.05.2022 tarih ve 31435689-120-80745 sayılı Özelgesi)